Kijken met Calefax

Oliver Boekhoorn: Abing - Er Quan Ying Yue

De musici voorzien een nieuwe collectie video’s van persoonlijke verhalen.

Oliver Boekhoorn, hobo
Abing – Er Quan Ying Yue

Oliver: “Soms loop je per ongeluk tegen een echte parel in de muziek aan zonder dat je het zelf doorhebt. Dat was het geval bij een van de weinige composities die ik na ruim 10 jaar nog steeds niet helemaal goed kan uitspreken: Er Quan Ying Yue. Wanneer we op tournee gaan naar het buitenland, gaan we soms op zoek naar een in dat land bekende compositie of song. Zo ook in 2007, de eerste keer dat we naar China gingen. Er werden ons een paar nummers aangeraden, alle typisch Chinese stukken, alle klinkend in de pentatonische toonladder, een toonladder met maar 5 noten in plaats van de bij ons gebruikelijke 7. Mocht je niet weten hoe dat klinkt, denk dan maar aan een willekeurige film waarbij de hoofdfiguur in China belandt. 9 van de 10 keer hoor je “Chinese muziek”, of liever, een persiflage hiervan. Of speel op een piano alleen op de zwarte toetsen.

Op het eerste gehoor klinken deze Chinese stukken voor ons nogal eender, wat het moeilijk maakt om de mooiste uit te kiezen. Onze oren zijn eenvoudigweg helemaal afgestemd op de westerse muziek. Eigenlijk is hetzelfde aan de hand wanneer we naar Arabische muziek luisteren waar men met andere toonsafstanden werkt. Die klinkt voor velen van ons dan weer vals.

Er Quan Ying Yue is geschreven door Huy Yanjun, beter bekend als Abing, een straatmuzikant. Een leven waarvoor hij niet zelf gekozen had ware het niet dat hij blind werd ten tijde dat hij als musicus aan een tempel verbonden was. In de muziek die hij schreef is zijn leed en weemoed naar zijn eerdere leven goed te horen.

Het stuk is origineel een solostuk voor Erhu, een tweesnarig strijkinstrument, met een ongelofelijke expressieve klank. De glissandi en versieringen die als vanzelf uit dit instrument lijken te komen zijn niet zomaar door ons na te bootsen. Ik heb veel geluisterd naar beroemde Erhu-spelers om het karakteristieke geluid te ‘vangen’, om de uitvoering van Er Quan net even die herkenbaarheid te geven waardoor het niet voelt alsof een westerse muzikant “die Chinese filmmuziek” speelt. Het intro is op althobo, dan speelt Raaf de melodie op Alt-sax en later neem ik die over op tin whistle. Tijdens onze tournee was deze whistle nog de grootste verrassing bij het Chinese publiek. Na de concerten kreeg ik er veel vragen over en waren sommigen verbijsterd dat dit een Iers instrument is. Grappig genoeg ligt het spelen van Ierse melodieën hierop niet eens zo ver van de Chinese manier van spelen. De karakteristieke versieringen en glissandi lijken op elkaar. Althans, zover ik het heb kunnen uitzoeken.

In ieder geval werd in China bij onze uitvoeringen menig traantje weggepinkt. Er Quan Ying Yue betekent zoiets als: de maan weerspiegeld in de tweede bron. Een vriend van Abing bracht de betekenis mooi onder woorden: ‘Het stuk geeft een onverklaarbare diepe betekenis van het leven weer en toont de complexiteit in het leven. De herhaling van de motieven binnen de melodie door het hele stuk geeft een gevoel van continuïteit, maar de variaties binnen de melodie duiden op onderliggende veranderingen die voor het oog nog niet waarneembaar zijn. De veranderingen in de melodie zijn aanvankelijk subtiel maar worden steeds duidelijker; aan het einde van het stuk legt Abing al zijn verdriet in de muziek, maar straalt tegelijkertijd een vastberadenheid uit om verder te leven’.

Klik hier voor de originele opname uit 1950 van Er Quan Ying Yue gespeeld door Abing zelf.”