In 1985 vonden vijf scholieren een nieuw muziekgenre uit: het rietkwintet. Een baanbrekende combinatie van hobo, klarinet, saxofoon, basklarinet en fagot. Als Calefax zetten ze de toon en veroverden ze de wereld. Ruim 80 rietkwintetten traden in hun voetsporen, verbonden op reedquintet.net. Calefax is anno nu een gevestigde waarde in de muziekwereld. De blijvende nieuwsgierigheid en de open presentatie maken onophoudelijk van elk optreden een frisse reis door stijlen, tijden en genres.
“Calefax – five extremely gifted Dutch gents who almost made the reed quintet seem the best musical format on the planet.”
– The Times –
Als pioniers hebben de blazers hun eigen repertoire moeten uitvinden, door bestaande stukken te arrangeren en door nieuwe stukken te laten componeren. De arrangementen, vrijwel allemaal zelf gemaakt, omvatten inmiddels een kleine duizend stukken uit acht eeuwen muziekgeschiedenis.
Van de meest gespeelde arrangementen wordt onder de naam Calefax Edition de bladmuziek uitgegeven, zodat die ook voor andere rietkwintetten beschikbaar is. De voortdurend uitdijende bibliotheek omvat werken uit de middeleeuwen, renaissance en barok tot de klassieke tijd, de romantiek, het impressionisme. de twintigste-eeuw en hedendaagse, eenentwintigste-eeuwse muziek. Hiernaast schrijft Calefax jaarlijks een compositiewedstrijd uit waar vele tientallen inzendingen op binnenkomen.
Het verhaal van Calefax begint in november 1985. Het Amsterdamse Barlaeus Gymnasium voert een opera van Willem van Manen uit, en vier blazers uit het orkest zijn zo brutaal om de componist te vragen om een stuk. Tot hun verrassing komt dat er: een compositie voor twee saxofoons, fagot, hobo… én – door van Manen zelf toegevoegd – klarinet.
Na wat wisselingen in samenstelling en bezetting valt een paar jaar later alles op zijn plek. De perfecte instrumentele combinatie is gevonden: hobo, klarinet, saxofoon, basklarinet en fagot. De klankverwantschap van deze vijf rietinstrumenten zorgt voor een uniek geluid, dat in staat blijkt om een breed spectrum aan muziek nieuw leven in te blazen: van Bach tot Duke Ellington, van Debussy tot Nina Simone.
Calefax gaat geregeld samenwerkingen aan. Muzikale avonturen met collega-musici (zoals pianist Jean-Yves Thibaudet en violiste Liza Ferschtman), maar ook projecten met kunstenaars uit andere disciplines (zoals cabaretière Paulien Cornelisse en schrijfster Roxane van Iperen).
In navolging van Calefax hebben zich inmiddels wereldwijd ruim 80 rietkwintetten gevormd, van Argentinië tot Nieuw-Zeeland. Ze zijn met elkaar verbonden door het International Reed Quintet Network, waarvan Calefax de oprichter en ambassadeur is. Calefax faciliteert ze met het beschikbaar stellen van bladmuziek, het verzorgen van masterclasses en workshops en het openstellen van een online platform: reedquintet.net.
De Calefax-discografie bevat 22 cd’s en 2 dvd’s, uitgekomen bij het Nederlandse label Pentatone, bij het Duitse platenlabel MDG en op het eigen label Rioja Records. Zonder uitzondering zijn ze juichend onthaald door de binnenlandse en buitenlandse pers.
Het album Organisms (2025), waarop eeuwen aan orgelmuziek worden omgezet tot een levende, ademende ervaring, ontving vier sterren in Trouw. Peter van Lint schreef: ‘Blaasinstrumenten worden orgelpijpen.’
Over An American Rhapsody (2023), dat de caleidoscopische diversiteit van de Amerikaanse muziek uit de afgelopen eeuw belicht, schreef Joost Galema in NRC: ‘De schoonheid en fascinatie van de Calefax-bewerkingen zit hem erin dat ze zo eigen zijn (…) niet het getrouw vertalen en navolgen van het origineel, maar iets toevoegen, en je in bekende muziek nieuwe smaken laten proeven en ontdekken.’
Over Bachs Musical Offerings (2020) schreef Erik Voermans in Het Parool: ‘De muziek klinkt alsof ze wordt gespeeld op een orgeltje waar Bach alleen maar van had kunnen dromen.’
Calefax won diverse grote Nederlandse muziekprijzen, waaronder de Philip Morris Kunstprijs, de Kersjes van de Groenekan Prijs, de VSCD-prijs Klassieke Muziek, en de Duitse Junge Ohren Preis voor een muzikale familievoorstelling.
De groep speelt in alle werelddelen op de grote (kamer)muziekpodia, van het Herbst Theatre in San Francisco, de Wigmore Hall in Londen tot het eigen Concertgebouw in Amsterdam. Het gezelschap reisde naar China, India, Turkije, Japan, Zuid-Afrika, Brazilië en Nieuw-Zeeland, en begeleidde in 2013 koningin Beatrix op haar laatste twee staatsbezoeken, aan Brunei en Singapore.
Hierbij is Calefax zich sterk bewust van de klimaatopgave en de noodzaak tot duurzaam ondernemen. Het uitgangspunt is vliegreizen zoveel mogelijk te beperken en binnen Europa over land te reizen. Onvermijdelijke vliegreizen compenseert het ensemble met een zelfopgelegde milieutaks van 35% van de ticketprijs, waarvan de opbrengsten ten goede komen aan klimaat- en compensatieprojecten.